สอนลูกจับดินสอ อีกพัฒนาการสำคัญ หากไม่ใส่ใจเสี่ยงอันตราย !

ในช่วงที่ยังเล็ก กล้ามเนื้อมัดเล็กของลูกน้อย อาจจะยังพัฒนาได้ไม่เต็มที่ การหยิบจับสิ่งของ มักจะเริ่มด้วยการกำมือเสียส่วนใหญ่ จนกระทั่งเริ่มพัฒนาดีขึ้นในภายหลัง แต่สำหรับเด็กบางคน ที่ไม่ได้รับการสอนตั้งแต่เล็ก เมื่อถึงเวลาจับดินสอจึงอาจทำได้นาก ส่งผลต่อเนื่องในการเรียน อาจทำให้รู้สึกไม่อยากเรียนได้ วันนี้ Mamastory จะพาไปดูวิธี สอนลูกจับดินสอ ควรทำแบบไหน พร้อมวิธีฝึกอย่างง่ายค่ะ !

การสอนลูกจับดินสอ พัฒนาการขั้นต้นที่สำคัญ

การที่เด็กคนหนึ่ง จะเติบโตมากพอที่จะหยิบสิ่งของต่าง ๆ หรือการควบคุมเครื่องเขียน อุปกรณ์การเขียน ล้วนต้องใช้ทักษะในด้านต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวอื่น พร้อมกับการควบคุม กล้ามเนื้อมัดเล็กในมือด้วย โดยปกติแล้ว เด็กเล็กจะเริ่มจากการจับสิ่งของด้วยการกำทั้งมือ เพราะช่วยในการควบคุม หรือเคลื่อนไหวได้มากกว่า การใช้นิ้วใดนิ้วหนึ่ง

ซึ่งการกำของเด็กจะค่อย ๆ พัฒนารูปแบบไปเรื่อย ๆ แต่ถ้าหากการพัฒนาดังกล่าวไม่ถูกต้อง ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร จะส่งผลไปยังการเขียนหนังสือของเด็ก เนื่องจากเป็นการกระทำที่ต้องใช้แรง อาจเป็นสาเหตุที่มือและแขนเกิดความล้าได้

ความสำคัญของกล้ามเนื้อมัดเล็ก

พ่อแม่บางรายอาจจะไม่เคยได้ยินเรื่อง ความสำคัญของการพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก และไม่รู้ว่าควรทำอะไร เพื่อช่วยในการพัฒนากล้ามเนื้อให้ลูก ซึ่งช่วงวัยก่อนอนุบาลถึงอนุบาล เป็นช่วงที่ควรพัฒนาอย่างมากค่ะ นับเป็นช่วงที่สำคัญที่อาจส่งผลไปยังอนาคตตลอดชีวิต

กล้ามเนื้อมัดเล็กคืออะไร ?

กล้ามเนื้อมัดเล็ก หรือ กล้ามเนื้อมือที่ใช้ในการหยิบ จับ ซึ่งเป็นพื้นฐานในการพัฒนาการเขียน การใช้ชีวิตประจำวัน ตลอดจนการช่วยเหลือตัวเองในด้านต่าง ๆ หากไม่ได้รับการพัฒนาที่ถูกวิธี อาจส่งผลให้ลูกน้อย ไม่สามารถทำสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และส่งผลกระทบต่อความมั่นใจในการใช้ชีวิต บุคลิกภาพ และการเข้าสังคม ที่อาจกลายเป็นปมในใจส่งผลลบไปจนถึงอนาคต

วิธีสังเกตพัฒนาการลูกตามช่วงวัย

• เด็ก 3 ขวบ : มักจะเริ่มหยิบของชิ้นเล็กได้, ตั้งบล็อกไม้, จับดินสอเขียนลากเส้นตรง เส้นโค้ง วงกลมได้, ร้อยลูกปัดขนาดเล็กเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตรได้
• เด็ก 4 ขวบ : ลูกสามารถวาดรูปสี่เหลี่ยมตามตัวอย่างได้, ใช้กรรไกรเล็กตัดกระดาษได้, พับกระดาษได้ถ้ามีผู้ใหญ่ช่วย
• เด็ก 5 ขวบ : วาดรูปสามเหลี่ยม-สี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ตามตัวอย่างได้, พับกระดาษได้ด้วยตัวเอง, จับดินสอได้อย่างถูกต้อง
• เด็ก 6 ขวบ : เริ่มเขียนตัวอักษรง่าย เขียนชื่อตัวเองได้

ฝืนพัฒนาการลูก ยิ่งส่งผลร้าย

โดยปกติแล้ว ลูกจะสามารถจับดินสอ และเริ่มเขียนตัวอักษรได้ถูก ก็ต่อเมื่ออายุครบ 6 ขวบ แต่ปัจจุบันมักถูกฝึกตั้งแต่อนุบาล ซึ่งบางคนทำได้ แต่บางคนก็ยังทำได้ไม่ดี เพราะเป็นการฝืนพัฒนาการของเด็ก เป็นการเร่งหรือบังคับให้ไวกว่าวัยอันควร ส่งผลให้ลูกมีความเครียด อาจเป็นปมในใจของลูกได้ ซึ่งข้อนี้พ่อแม่ต้องเข้าใจ และระวังให้มากขึ้นค่ะ เพื่อไม่เป็นการกดดันลูกจนเกินไป

บางบ้านอาจจะใช้โทรศัพท์ แท็บเล็ต หรือไอแพดในการเลี้ยงเด็ก ทั้งที่รู้อยู่แล้วว่า การให้เด็กเล็กจมอยู่กับเทคโนโลยีเหล่านี้ ย่อมส่งผลร้ายต่อเด็กในระยะยาว แม้จะใช้ได้ผลเพื่อไม่ให้ร้องไห้ก็ตาม แต่ว่าก็มีผลข้างเคียงที่อาจทำให้ลูกเป็นโรคสมาธิสั้นได้ อีกทั้งยังมีงานวิจัยระบุอย่างชัดเจนว่า การปล่อยเด็กอยู่กับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ จะเป็นการชะงักพัฒนาการทางด้านกล้ามเนื้อ จากที่เคยวิ่งเล่น กลับนั่งเฉยแทนค่ะ

บทความที่เกี่ยวข้อง : พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ วัยที่ทำทุกอย่างได้คล่องขึ้น

ข้อควรรู้ก่อนสอนลูกจับดินสอ

จริงอยู่ที่ช่วงก่อนวัยเรียน ลูกจะเริ่มใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กได้ถนัดขึ้น แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย หากต้องการควบคุมให้ได้ดี ยกตัวอย่างเรื่องการจับดินสอ เด็กอาจจะใช้วิธีกำทั้งมือ แทนที่จะจับ 3 นิ้ว ซึ่งข้อนี้พ่อแม่ควรที่จะหาวิธีสอน เพื่อให้รู้ว่าต้องจับดินสอให้ถูกต้อง

ในช่วงที่เริ่มมีพัฒนาการที่ดีขึ้น เด็กจะเริ่มมีพัฒนาการในการวางมือบนดินสอ ในทิศทางที่ถนัดต่างกันไป ซึ่งเมื่ออายุเข้า 4 ปี เด็กจะเริ่มมีพัฒนาการในการวางนิ้วมือบนดินสอในทิศทางที่แตกต่างกัน จนพัฒนาไปสู่การจับที่ดีขึ้น ซึ่งการจับดินสอที่มีประสิทธิภาพที่สุด เรียกว่า “การจับ 3 นิ้ว” หรือ Tripod Grasp ซึ่งการจับแบบนี้จะมีประสิทธิภาพมาก เพราะใช้แรงการเขียนน้อยกว่าการจับแบบอื่น ซึ่งทำให้มือไม่ล้าง่ายเมื่อเคลื่อนไหว

ขั้นตอนการสอนลูกจับดินสอที่ถูกต้อง

1. สมมติกับลูกว่า มือข้างที่ถนัดเป็นจระเข้ ที่กำลังอ้าและหุบปาก กลายเป็นจระเข้หิวและต้องการที่จะกินดินสอ พร้อมกับทำมือตามภาพด้านล่าง
2. เมื่อจระเข้อ้าปากเพื่อคาบดินสอ ให้วางดินสอที่กรามล่าง และค่อยปิดปากของจระเข้ลงบนดินสอ
3. จระเข้กินดินสอเข้าไปแล้ว รู้สึกไม่ชอบรสชาติของดินสอ ดินสอเลยอยู่ริมฝีปากของจระเข้
4. ร่นปากของจระเข้ ขยับเข้ามาให้เป็นเป็นรูปตัว O แล้วกดดินสอไว้ดัวยฟัน
5. จากนั้นให้คุณแม่ลองให้ลูกทำตามวิธีดังกล่าว และสังเกตุการจับดินสอของลูกดูนะคะ

การสอนลูกตั้งแต่ยังเล็ก เพื่อวิธีการจับดินสอที่ถูกต้อง จะช่วยพัฒนาการลายมือ และการเขียนของลูกได้ เพียงแต่ต้องเริ่มและพัฒนาด้วยความพอดี ไม่เป็นการฝืนหรือบังคับเกินไป เมื่อลูกรู้สึกผ่อนคลาย การเขียนและการจับดินสอของลูก จะพัฒนาการที่ดีขึ้น และเข้าที่เข้าทางในที่สุดค่ะ

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :

พัฒนาการเด็ก 5 ขวบ ลูกเข้าใจมาก สื่อสารได้

4 วิธีรับมือ ลูกชอบรื้อของ ขว้างของแบบมืออาชีพ

5 วิธีแสดงความคิดเห็น สอนลูกให้พูดอย่างระวังและมีสติ

ที่มา : 1, 2